ﺷﺎﯾﺪ ﻋﺒﻮر از ﻣﺴﯿﺮ 400 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی تهران- شاهرود ﺑﻪ ﻧﻈﺮ طﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ،اﻣﺎ آﻧﻘﺪر ارزش  دارد ﮐﻪ  گروه گروه ﮔﺮدﺷﮕﺮ از نقاط مختلف کشور به این شهر زیبا سرازیر می شوند.

ﺗﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ شاهرود ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ از اﯾﻮاﻧﮑﯽ،ﮔﺮﻣﺴﺎر،ﺳﻤﻨﺎن،شهمیرزاد و داﻣﻐﺎن  دیدن کنید؛ اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺑﻪ "ﮔﺬر از ﺟﺎده اﺑﺮﯾﺸﻢ" ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ و ﻧﺎم ﺑﯿﺸﺘﺮ کاروانسراها و آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ هم در سفرنامه ها و ﯾﺎدداﺷﺖهای اﻓﺮادی ﮐﻪ از اﯾﻦ ﺟﺎده ﮔﺬر ﮐﺮده اﻧﺪ، آورده ﺷﺪه اﺳﺖ.

شاهرود مهد عرفان ایران

بر اساس یک نظریه،نام قدیمی شاهرود "ﺣﻨﭽﺮه" ﯾﺎ "ﺷﺨﺮه" (ﺷﺎﺧﺮه)ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ شاهرود ﺷﺪه اﺳﺖ.

همچنین ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﻛﻪ این شهر در ﺟﻠﮕﻪای ﺣﺎﺻﻞﺧﯿﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ رود ﺷﺎه آﺑﯿﺎری ﻣﯽﺷﺪ،واﻗﻊ ﺷﺪه و ﻧﺎم ﺧﻮد را ﻧﯿﺰ از همین رودﺧﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.

شاهرود ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺟﺎذﺑﻪهای طبیعی،ﺗﺎرﯾﺨﯽ و فرهنگی ﻓﺮاوان،مهد عارفانی همچون شیخ ابوالحسن خرقانی و بایزید بسطامی است و از این رو مهد عرفان ایران لقب گرفته است.

جمع اضداد طبیعت در شاهرود "قاره کوچک"

ﺑﻪ طور ﮐﻠﯽ ﺗﺮﻗﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ شاهرود ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻓﺘﺤﻌﻠﯽﺷﺎه ﻗﺎﺟﺎر ﺷﺘﺎب ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﯿﺰ ﮔﺮﻓﺖ،به خاطر عواملی همچون  ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس،چمن زارهای ﺳﺒﺰ و ﺧﺮم،اراﺿﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺸﺖ،ﺑﺎﻏﺎت ﻣﯿﻮه ﻓﺮاوان،آب و هوای ﻣﻨﺎﺳﺐ،وﺟﻮد ﮐﻮه ها و ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻧﺎﺣﯿﻪ و همچنین زﻣﯿﻨﻪهای ﻣﺴﺎﻋﺪ ارﺗﺒﺎطﯽ و ﺳﻮق اﻟﺠﯿﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ (واﻗﻊ ﺷﺪن شاهرود در ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺎده تهران - مشهد و همچنین در ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺎده مهم و ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺑﺮﯾﺸﻢ) ﺑﻮده اﺳﺖ.

تنوع آب و هوا از امتیازات مهم شهرستان شاهرود

ﯾﮑﯽ از اﻣﺘﯿﺎزات مهم  شهرستان شاهرود  ﺗﻨﻮع آب و هوا اﺳﺖ.آب و هوای شاهرود در ﻗﺴﻤﺖهای ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺳﺮد،در ﻗﺴﻤﺖهای ﻣﺮﮐﺰی ﻣﻌﺘﺪل و در ﻗﺴﻤﺖهای ﺟﻨﻮﺑﯽ آن ﮔﺮم اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ آن را ﻣﯽﺗﻮان ﻗﻄﺐ اﮐﻮﺗﻮرﯾﺴﻢ اﯾﺮان ﻧﺎﻣﯿﺪ.

 ﺷﻤﺎ به مدت دو ساعت طی مسیر می توانید از ﺟﻨﻮب شاهرود و ﺑﻪ دل ﺷﻮره زارهای دﺷﺖ ﮐﻮﯾﺮ و ﺑﻪ همان اﻧﺪازه در جهت ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﺟﻨﮕﻞ و در اداﻣﻪ ﻣﺴﯿﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﺎن ﮔﺮﮔﺎن و درﯾﺎی ﺧﺰر ﺑﺮﺳﯿﺪ.

شاهرود شهر زردآلوها

شاهرود ﺑﻪ شهر زردآﻟﻮها ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ و تیر و مرداد ماه،همه ﺑﺎغ های اﯾﻦ شهرﺳﺘﺎن ﻣﯿﺰﺑﺎن ﮔﺮدﺷﮕﺮاﻧﯽ هستند ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﻮردن و ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪن ﺳﻮﻏﺎت به این منطقه سفر می کنند.

ﺑﺴﻄﺎم دﯾﺎر عالمان و عارفان

ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ شهر ﺑﺴﻄﺎم ﺑﺎﯾﺪ از شاهرود، ﺣﺪود 6 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل ﺣﺮﮐﺖ کنید.

در شهر بسطام جنب قبر بایزید بسطامى،بقعه‌اى بسیار معروف به نام بقعهٔ امام‌زاده محمد(ع) وجود دارد که بنا به روایتى، محل دفن فرزند حضرت امام صادق(ع)یا نوه ایشان است.بقعه ی اما‌مزاده محمد شبیه گنبدى است که در سمت شمال آن ساخته شده و تقریباً قرینه ی یکدیگرند.گنبد سمت شمال آن،به نام گنبد غازان‌خان معروف است و بناى آن را به غازان‌خان مغول(۷۰۳-۶۷۰) نسبت مى‌دهند، غازان‌خان دو گنبد را بر سر مزار متبرک امامزاده محمد(ع) و آرامگاه بایزید بنا کرد.

در میان دو گنبد فوق‌الذکر،ایوانى است که به نام ایوان غازان‌خان نامیده مى‌شود،در داخل ایوان مذکور چیزى نیست و سطح آن نیز کوچک و بن‌بست است،بر روى ایوان گچبرى‌هایى دیده مى‌شود، ساختمان آن تقریباً متناسب و با اسلوب صحیح معمارى ساخته شده است.

هنگامی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﻄﺎم وارد ﺷﻮﯾﺪ،ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ ﺷﻤﺎ را از دور فرا میﺧﻮاﻧﺪ.ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﭼﻨﺎرهای ﺳﺒﺰ، ﮔﻨﺒﺪ ﻓﯿﺮوزه ای و ﻣﻨﺎر ﺧﺸﺘﯽ 900 ﺳﺎﻟﻪ در ﺣﺎل رﯾﺰش ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ ﺑﺴﻄﺎﻣﯽ دیده می شود وارد ﻣﺤﻮطه ﮐﻪ ﻣﯽﺷﻮﯾﺪ،اﻧﺮژی ﻣﺤﯿﻂ ﺷﻤﺎ را ﻣﯽﮔﯿﺮد؛ﻣﻘﺒﺮه ای ﻓﻠﺰی اﻣﺎ زﯾﺒﺎ و ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﮐﻨﺎر ﺣﯿﺎط اﻣﺎﻣﺰاده ﻣﺤﻤﺪ(ع)ﻗﺮار دارد،اﯾﻦ ﺑﻨﺎی ﺳﺎده و ﺑﯽآﻻﯾﺶ ﮐﻪ تنها ﺷﯿﺸﻪ و ﭘﻨﺠﺮه ﻓﻮﻻدی از آن ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ،11 ﻗﺮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎدﮔﯽ اﯾﻦ ﻋﺎرف را ﺑﻪ همگان ﻧﺸﺎن می دهد. در ﮔﻮﺷﻪ و ﮐﻨﺎر محوطه آﺛﺎر ﮐﺎﺷﯽﮐﺎری و ﮔﭻﺑﺮی دوران ﺳﻠﺠﻮﻗﯽ ﺑﯿﺪاد ﻣﯽﮐﻨﺪ.

در ﮐﻨﺎر ﻣﻘﺒﺮه ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ،آرامگاهی ﮐﻮﭼﮏ ﻗﺮار دارد ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ اﻋﻈﻢ،ﯾﺎر و ﺷﺎﮔﺮد ﺳﯿﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﯾﻦ اﺳﺪ آﺑﺎدی اﺳﺖ،در رو ﺑﻪ روی آن هم داﻻﻧﯽ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺒﺎ از ﮔﭻﺑﺮی و هنر ﻣﻌﻤﺎری اﺳﻼﻣﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻘﺒﺮه "ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ ﺛﺎﻧﯽ" ﭘﺴﺮ ﺑﺮادر ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ، ﮐﻪ ﺻﺪ راز ﺳﯿﺮ و ﺳﻠﻮک ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ را ﻣﯽداﻧﺴﺖ،در آن ﻗﺮار دارد، ﺳﻨﮕﯽ هم ﮐﻪ ﺑﺮ روی ﻣﺰار ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ ﻗﺮار دارد،ﺑﻪ ﻗﺎﺿﯽ ﻣﻠﮏ، ﺣﺎﮐﻢ ﭘﯿﺸﯿﻦ اﯾﺎﻟﺖ ﻗﻮﻣﺲ،ﻧﺴﺒﺖ می دهند.

طیفور ﺑﻦ ﻋﯿﺴﯽ اﻟﺒﺴﻄﺎﻣﯽ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ ﺑﺴﻄﺎﻣﯽ از ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﻓﺎن و ﺑﺰرﮔﺎن اهل ﺗﺼﻮف اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل های 161 ﺗﺎ 234 ه.ق ﻣﯽزﯾﺴﺘﻪ و در ﺑﯿﻦ ﻋﺮﻓﺎی اﯾﺮاﻧﯽ دارای شهرت و اهمیت ﺑﻮده و رﻓﺘﺎر و ﮔﻔﺘﺎرش در همه ﻣﺮدان راه ﺣﻖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ و ﺑﻪ اﯾﻦ جهت داﺳﺘﺎن ها و ﺳﺨﻨﺎن او ﺑﯿﺶ از هر ﻋﺎرﻓﯽ در ﮐﺘﺐ ﺻﻮﻓﯿﻪ و ﻋﺮﻓﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ وﯾﮋه در آﺛﺎر ﻣﻨﻈﻮم ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺛﺎر ﻋﻄﺎر و ﻣﺜﻨﻮی ﻣﻮﻟﻮی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻠﻮهﮔﺮ اﺳﺖ.

 ﻋﻄﺎر در آﻏﺎز ﺷﺮح ﺣﺎل او ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ: "آن ﺳﻠﻄﺎن اﻟﻌﺎرﻓﯿﻦ آن ﺑﺮهان اﻟﻤﺤﻘﻘﯿﻦ اﮐﺒﺮ ﻣﺸﺎﯾﺦ ﺑﻮد و اﻋﻈﻢ اوﻟﯿﺎ و ﺣﺠﺖ ﺧﺪای ﺑﻮد و ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ در اﺳﺮار و ﺣﻘﺎﯾﻖ ﻧﻈﺮی ﻧﺎﻓﺬ و ﺣﺪی ﺑﻠﯿﻊ داﺷﺖ و ﭘﯿﺶ از او ﮐﺴﯽ را در ﻣﻌﺎﻧﯽ طریقت ﭼﻨﺪان اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻧﺒﻮد ﮐﻪ او را".او ﻋﺎرﻓﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر ﻓﻠﺴﻔﻪ اﯾﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن (ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺷﺮاق) را ﺑﺎزﮔﻮ ﮐﺮده اﺳﺖ.ﭼﻠﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ در ﮐﻨﺎر ﻣﻘﺒﺮه اوﺳﺖ و ﻧﻘﺎﺷﯽ و ﮔﭻﺑﺮی های رﻧﮕﯿﻨﺶ، دل هر ﺑﯿﻨﻨﺪه را ﻣﯽﺑﺮد.

مجن ماسوله کویر ایران

اﮔﺮ از شاهرود ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺴﻄﺎم رواﻧﻪ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺮ ﺳﺮ راه ﺧﻮد ﯾﮏ دوراهی دارﯾﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﺮوﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﺴﻄﺎم و اﮔﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺮوﯾﺪ،ﺑﻪ شهر ﻣﺠﻦ ﻣﯽرﺳﯿﺪ.هدف از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺠﻦ دﯾﺪن آﺑﺸﺎر و ﺗﻨﮕﻪ زﯾﺒﺎی آن اﺳﺖ،ﻣﻨﻄﻘﻪ ﯾﯿﻼﻗﯽ و ﺳﺮﺳﺒﺰی ﮐﻪ در 33 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ شاهرود اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ از روﺳﺘﺎ ﺗﺎ آﺑﺸﺎر را از ﻣﯿﺎن ﺑﺎﻏﺎت ﺑﺎ ﺻﻔﺎی ﻣﺠﻦ ﮔﺬﺷﺖ.ﺑﻌﺪ از ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ راﻧﻨﺪﮔﯽ در اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺧﺎﮐﯽ،ﺑﻪ دﯾﻮاره 500 ﻣﺘﺮی اﺳﺘﻮاری ﻣﯽرﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻋﻈﻤﺖ آن ﺷﻤﺎ را ﻣﯽﮔﯿﺮد.در ﮐﻨﺎر آن رودﺧﺎﻧﻪای ﺟﺮﯾﺎن دارد که با طی کردن مسیر آن به  آﺑﺸﺎر ﺳﺮد و ﺗﮕﺮی! ﺗﻨﮕﻪ داﺳﺘﺎن خواهید رﺳﯿﺪ.اﯾﻦ آﺑﺸﺎر ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺒﺎ و ﺷﮕﺮف، دﯾﻮاره ﮐﻮه را ﺷﮑﺎﻓﺘﻪ و راه ﺧﻮد را هموار ﮐﺮده اﺳﺖ.

شهر ﻣﺠﻦ،ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻌﻤﺎری کوهستانی و ﭘﻠﮑﺎﻧﯽاش، "ﻣﺎﺳﻮﻟﻪ ﮐﻮﯾﺮ" ﻧﯿﺰ نامیده می شود.در ﻣﯿﺎﻧﻪ شهر،رودﺧﺎﻧﻪ و آﺑﺸﺎری ﺳﺮخ رﻧﮓ ﻗﺮار دارد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ رﺳﯽ ﺑﻮدن ﺧﺎک ﻣﻨﻄﻘﻪ،آب آن همیشه ﺳﺮخ و قهوه ای اﺳﺖ،از دﯾﮕﺮ ﺟﺎذﺑﻪ های طبیعی و چهار فصل اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﺸﻤﻪ ﻣﻌﺪﻧﯽ هفت رﻧﮓ و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﯾﯿﻼﻗﯽ و ﭼﺸﻤﻪ ﻓﺮﺣﺰاد ﻧﯿﺰ اﺷﺎره ﮐﺮد.

جنگل ابر شاهرود منحصر به فردترین زیست بوم های ایران

در اداﻣﻪ ﻣﺤﻮر شاهرود- ﺑﺴﻄﺎم و 26 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮﻗﺎن در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ،ﺟﺎده منتهی ﺑﻪ روﺳﺘﺎی اﺑﺮ،ﻗﺮار دارد که  ﺑﻌﺪ از 10 دﻗﯿﻘﻪ راﻧﻨﺪﮔﯽ در اﯾﻦ ﺟﺎده ﻓﺮﻋﯽ ﺑﻪ ورودی روﺳﺘﺎی ﺳﺮﺳﺒﺰ اﺑﺮ ﻣﯽرﺳﯿﺪ.ﺟﻨﮕﻠﯽ روﯾﺎﯾﯽ و زﯾﺒﺎ ﮐﻪ همواره در ﻣﻪ ﮔﻢ اﺳﺖ و رازهای اﺑﺮهای آن ﺑا ﺷﻤﺎ همراه می شود.

رﻗﺺ اﺑﺮ و ﻣﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ذات اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ چهار ﻓﺼﻞ اﺳﺖ و در بهار و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ راه رﻓﺘﻦ روی اﺑﺮها را ﺣﺲ ﮐﻨﯿﺪ.

در اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ اﺑﺮها آﻧﻘﺪر ﺑﻪ درﺧﺖها ﻧﺰدﯾﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﺟﻨﮕﻞ ﺑﺮ روی اﺑﺮها ﺳﻮار اﺳﺖ و ﻣﯽﺗﻮان در ﻣﯿﺎن اﺑﺮها ﮔﺸﺖ و ﮔﺬار ﮐﺮد و ﺑﻪ ﺑﺎور ﺑﺴﯿﺎری از ﮔﺮدﺷﮕﺮان،ﯾﮑﯽ از زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ ﭼﺸﻢاﻧﺪازهای طﺒﯿﻌﺖ اﯾﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد.

ﺟﻨﮕﻞ اﺑﺮ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ و زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞهای هیرکانی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ گونه های گیاهی و ﺟﺎﻧﻮری ﻧﺎدر،ﯾﮑﯽ از ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدﺗﺮﯾﻦ زﯾﺴﺖﺑﻮم های اﯾﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد.

از درﺧﺘﺎن ﻣﻌﺮوف اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻤﺮز،ﺑﻠﻮط،اﻓﺮا،ﺗﻮﺳﮑﺎ،اﻗﺎﻗﯿﺎ و ﮔﻼﺑﯽ وﺣﺸﯽ اﺷﺎره ﮐﺮد.بهترین ﻓﺼﻞ ﺑﺮای ﺑﺎزدﯾﺪ ﺟﻨﮕﻞ هیرکانی اﺑﺮ از اواﯾﻞ ﺧﺮداد ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن شهرﯾﻮر اﺳﺖ.ﺟﺎده ﺧﺎﮐﯽ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺟﺎده آﺳﻔﺎﻟﺘﻪ ﻣﺴﯿﺮ ﻓﺮﻋﯽ روﺳﺘﺎی اﺑﺮ اﺳﺖ از ﮐﻮه ﺑﺎﻻ ﻣﯽرود ﺗﺎ ﺷﻤﺎ را در ﻣﯿﺎن ﺟﻨﮕﻞ هدایت ﮐﻨﺪ.

ﺑﺮج ﮐﺎﺷﺎﻧﻪ ﺑﺴﻄﺎم

در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﯽ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺴﻄﺎم ﺑﺮﺟﯽ ﺑﻠﻨﺪ معروف به کاشانه وﺟﻮد دارد و ارتفاع آن از داﺧﻞ 24 ﻣﺘﺮ و از ﺑﯿﺮون 20 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ.

ﺷﮑﻞ ﺧﺎرﺟﯽ آن ﮐﺜﯿﺮاﻻﺿﻼع و ﻣﻨﺘﻈﻢ ﺳﯽ ﺿﻠﻌﯽ اﺳﺖ.در ﺑﺎﻻی ﺑﺮج دو ﺣﺎﺷﯿﻪ از آﺟﺮهای ﺑﺰرگ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ روی آن ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.در ﺿﻠﻊ ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ اﯾﻦ ﺑﺮج روی ﯾﮏ آﺟﺮ جمله "ﺑﺴﻢ الله اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﯿﻢ" ﺑﺎ ﺧﻂ ﺛﻠﺚ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد.

ﺗﺎرﯾﺦ ﺳﺎﺧﺖ برج کاشانه بسطام ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه اهاﻟﯽ ﻣﺤﻠﯽ، اﯾﻦ ﺑﺮج ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم، آﺗﺸﮑﺪه زرﺗﺸﺘﯿﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺸﺮق ﺷﻨﺎﺳﺎن از ﺟﻤﻠﻪ "ﮔﺪار"، ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ از آﺛﺎر ﻏﺎزان ﺧﺎن ﻣﻐﻮل اﺳﺖ و اﺳﻢ اﺻﻠﯽ آن ﻏﺎزاﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن و ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ آن ﺑﻪ ﻗﺎﺳﺎﻧﻪ و ﮐﺎﺷﺎﻧﻪ ﻧﺎم نهاده ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﺷﯿﺦ ابوالحسن ﺧﺮﻗﺎنی "هر ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺳﺮا درآﯾﺪ ﻧﺎﻧﺶ دهید و از اﯾﻤﺎﻧﺶ ﻣﭙﺮﺳﯿﺪ"

اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﯽ ﺧﺮﻗﺎﻧﯽ،ﻋﺎرف و ﺻﻮﻓﯽ ﻧﺎمدار اﯾﺮاﻧﯽ ﻗﺮن 4 و 5 هجری ﻗﻤﺮی اﺳﺖ.ظاهراً او در ﺳﺎل ٣۵٢ ه. ق در روﺳﺘﺎی ﺧﺮﻗﺎن ﻗﻮﻣﺲ از ﺗﻮاﺑﻊ ﺑﺴﻄﺎم ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ.او ﺑﺎﯾﺰﯾﺪ ﺑﺴﻄﺎﻣﯽ را ﻣﻘﺘﺪای ﺧﻮد داﻧﺴﺘﻪ و ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﻮد ﻏﺰﻧﻮی ﺑﻪ دﯾﺪار او رﻓﺘﻪ و از او ﭘﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ.

 در ﮔﻔﺘﻪها و داﺳﺘﺎن ها ﺑﻪ ﺟﺎی ﻣﺎﻧﺪه از اﺑﻮﺳﻌﯿﺪ اﺑﻮاﻟﺨﯿﺮ و ﭘﻮرﺳﯿﻨﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺮﻗﺎن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ،ﺑﺎ او ﮔﻔﺘﮕﻮ داﺷﺘﻪ و ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻨﻮی او را ﺳﺘﻮده اﻧﺪ.از ﻣﺮﯾﺪان و ﺷﺎﮔﺮدان ﻧﺎمدار او، ﺧﻮاﺟﻪ ﻋﺒﺪاله اﻧﺼﺎری ﺑﻮده اﺳﺖ.

ﺑﺎ داﻧﺴﺘﻦ ذهنیت ﺷﯿﺦ ﮐﻪ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ اﻧﺴﺎن دوﺳﺘﯽ و وﺣﺪاﻧﯿﺖ ﺧﺪا دارد،از ﺷﯿﺦ ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻮاﻧﻤﺮدی ﭼﯿﺴﺖ؟ ﮔﻔﺖ: "آن ﺳﻪ ﭼﯿﺰ اﺳﺖ؛اول ﺳﺨﺎوت،دوم ﺷﻔﻘﺖ ﺑﺮ ﺧﻠﻖ و ﺳﻮم ﺑﯽﻧﯿﺎزی از ﺧﻠﻖ" و اوج اﯾﻦ اﻧﺴﺎن دوﺳﺘﯽ گفته ای اﺳﺖ از او که در ﺧﺎﻧﻘﺎه شیخ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدند: "هر ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺳﺮا درآﯾﺪ ﻧﺎﻧﺶ دهید و از اﯾﻤﺎﻧﺶ ﻣﭙﺮﺳﯿﺪ ﭼﻪ آﻧﮑﺲ ﮐﻪ ﺑﻪ درﮔﺎه ﺑﺎرﯾﺘﻌﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺟﺎن ارزد، اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮ ﺧﻮان ﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺑﻪ ﻧﺎن ارزد."

در ﻧﻮﺷﺘﻪ های ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﺷﯿﺦ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺧﺮﻗﺎﻧﯽ خواهیم دﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ فرهنگ ﺧﺎص ﻋﺮﻓﺎن اﯾﺸﺎن، ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﺪاری ﻣﯽرﺳﺪ.

ﻣﻘﺒﺮه ﺷﯿﺦ ﺧﺮﻗﺎن در انتهای ده ﺧﺮﻗﺎن و ﺑﺮ روی ﺗﭙﻪ ﺳﺮﺳﺒﺰی ﻗﺮار دارد.درﮐﻨﺎر ﻣﻘﺒﺮه وی، ﻣﻌﺒﺪی ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد از ﻣﻌﺎﺑﺪ مهری ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮده و ﭼﺸﻤﻪ آب زﻻﻟﯽ ﻧﯿﺰ در ﮐﻨﺎر آن ﺟﺎری اﺳﺖ.ﻓﻀﺎی ﺳﺒﺰ اطﺮاف آراﻣﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﺤﻮطﻪ ﻗﺪاﺳﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ.

 روی ﻗﺒﺮ ﺷﯿﺦ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺳﻨﮓ ﻣﺮﻣﺮی ﻗﺮار دارد ﮐﻪ اﺷﻌﺎری ﺑﺮ آن ﺣﮏ ﺷﺪه اﺳﺖ.

در ﺟﻮار اﯾﻦ ﻣﻘﺒﺮه ﻣﺴﺠﺪی ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻨﺒﺪی مخروطی ﺷﮑﻞ و ﻣﺰﯾﻦ ﺑﻪ ﮐﺎﺷﯽﮐﺎری زﯾﺒﺎ داﺷﺖ. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از ﻣﺴﺠﺪ و ﮔﻨﺒﺪ ﯾﺎد ﺷﺪه،ﻓﻘﻂ ﻣﺤﺮاب آن ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﺴﺠﺪ های دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻧﻮاﺣﯽ رو ﺑﻪ ﻣﻐﺮب اﺳﺖ؛ ﻣﺤﺮاب ﻣﺬﮐﻮر داری ﮔﭽﺒﺮی زﯾﺒﺎ و اﺳﺘﺎداﻧﻪای اﺳﺖ.